Aan het einde van de jaren 20 van de twintigste eeuw gaven Dr. Josef Esters en Hermann Lange, twee zijdefabrikanten uit Krefeld, Ludwig Mies van der Rohe de opdracht twee woonhuizen naast elkaar, met een particuliere tuin, te ontwerpen.
De tuinen zijn qua concept en uitstraling op de gebouwen afgestemd, maar het was lange tijd niet zeker of Mies van der Rohe persoonlijk zijn invloed deed gelden op het tuinontwerp.
De vormentaal van de gebouwen komt terug in de zorgvuldig geplaatste vensters die uitzicht bieden op de tuin, de zichtassen vanaf het terras, het uitzicht op het nauwkeurig gestructureerde perceel en de weloverwogen aanplant van groepen en solitaire bomen. De weidse gazons, rechte paden en bloemperken belichamen dezelfde geometrische principes als de architectuur en weerspiegelen de continuïteit naar binnen en naar buiten toe.
De rond 1929 gebouwde villa’s zijn niet identiek, maar vertonen als speciaal bedacht ensemble wel sterke gelijkenissen: in de duidelijke geometrie van deze bakstenen gebouwen komt de traditionele bouwkunst samen met de doelen van de Bauhaus-architectuur. Terwijl de huizen naar de straat toe gesloten zijn, zijn ze beide aan de tuinkant voorzien van hoge vensters die het buitenterrein als landschapsschilderij in de ruimtes opnemen.
De architectuur is zeer sober. Door het ruime en transparante interieur zijn de huizen van Esters en Lange met hun tuinen meer dan 75 jaar na de bouw ervan nog altijd een toonbeeld van klassiek modernistische architectuur en de perfecte achtergrond voor de hedendaagse exposities die de Krefeldse kunstmusea hier houden.
Tot op de dag van vandaag wordt Krefeld in één adem genoemd met de textiel- en zijde-industrie die in de jaren twintig van de vorige eeuw zo belangrijk was voor de welvaart van deze stad.
Twee zijdefabrikanten, Dr. Josef Esters en Hermann Lange, lieten Ludwig Mies van der Rohe aan het einde van de jaren 20 twee woonhuizen naast elkaar ontwerpen.
Het is lange tijd onduidelijk geweest of Mies van der Rohe ook zijn invloed deed gelden op het tuinontwerp, maar na een inventarisatie van historische open ruimtes die rond 1990 werd uitgevoerd door het Grünflächen-Amt van de stad Krefeld werd duidelijk dat dit wel het geval moet zijn geweest.
Toen de twee huizen aan de Wilhelmshofallee werden gebouwd, was het alleen maar toegestaan hier vrijstaande of half vrijstaande gebouwen neer te zetten. Volgens de ideeën van die tijd garandeerde dit type huis namelijk voldoende lucht en licht.
Het bestemmingsplan voor deze wijk ging uit van een tuinstadkarakter. Rustige woonstraten, wegen en pleinen met veel groen en ten minste 7 meter diepe voortuinen met lage omheiningen moesten ervoor zorgen dat men enerzijds uitzicht bleef houden op het open landschap en dat anderzijds de groots opgezette gebouwen goed zichtbaar waren.
Het is bekend dat Mies van der Rohe voor het huis Esters een bestaande tuin omvormde naar zijn ideeën. Omdat de tekeningen voor de buurtuin niet bewaard zijn gebleven, is niet zeker of de beroemde architect ook verantwoordelijk was voor de tuin van Haus Lange. Het feit dat beide tuinen sterk op elkaar lijken, doet dit echter wel vermoeden.
De tuinen werden ontworpen met grote gazons, rechte paden en bloemperken die dezelfde geometrische principes en vormentaal volgen als de architectuur van de huizen. De functionaliteit van de tuinkamers, van ruimte-indeling tot plantenkeuze, is bij beide percelen goed; de tuinen lijken uit dezelfde mal te zijn gegoten, maar zijn niet identiek.
Met behulp van lage steunmuurtjes compenseerde Mies van der Rohe lichte hoogteverschillen, zodat de tuin deels op dezelfde hoogte ligt als het terras, een idee dat indertijd nog niet vaak werd toegepast. Zo kon men zonder hoogteverschil bij het huis Esters de rozentuin inlopen, die overigens, evenals de oorspronkelijke borders met vaste planten, niet meer bestaat.
De steunmuren hebben het effect van sokkels; ze sluiten de terrassen ruimtelijk af en geleiden de blik van bezoekers over rechtlijnige tuingedeelten in de omgeving.
Groepen bomen en gericht geplante solitairen vormen zichtassen die met centrale gedeelten van de tuinen corresponderen. De bomen en heesters vormen de achtergrond die van het landschap en het gebouw één geheel maken. Door beplanting begrensde tuinkamers leiden de blik vanaf het terras naar de omgeving en zorgen ervoor dat wie vanaf een afstand kijkt zich vooral concentreert op de eenheid van het groen en de architectuur.
De manier waarop het terrein direct voor de huizen is vormgegeven, is ook indrukwekkend: elk huis heeft een grote oprit die, in spiegelbeeld, door heesters aan de zijkant wordt geflankeerd, terwijl gazons en lage muren het mogelijk maken vanuit de straat over de voortuin en het gebouwensemble tot in de tuinkamers te kijken.
Vandaag de dag bestaat een groot gedeelte van de randbeplanting nog altijd uit een combinatie van geveerdbladige (bijv. robinia, vleugelnoot, bloemes) en rondbladige soorten (linde, haagbeuk). Deze soort beplanting vinden we terug in de vakliteratuur aan het begin van de 20e eeuw en is nog altijd zeer populair bij de middenklasse in Krefeld.
De eenheid van de gebouwen en hun achter- en voortuinen is behouden gebleven.
Het huis Lange werd in 1955 door de zoon van de oorspronkelijke eigenaar overgedragen aan de stad Krefeld, waarna het gebruikt werd als expositieruimte. Al snel daarna integreerden kunstenaars als Yves Klein ook de tuingedeelten in hun installaties.
De familie Esters bleef in hun huis wonen tot het in 1976 door de stad Krefeld werd aangekocht en er kunstmusea in gevestigd werden. Een beeldenpark met werken van Ulrich Rückriem, Claes Oldenburg, Richard Serra en Ludger Gerdes vult sindsdien de exposities in Haus Esters en Haus Lange aan.
Address:
Garten Haus Esters / Haus Lange
Wilhelmshofallee 91/97
47800 Krefeld
Telephone: 02151-975580
Website: www.krefeld.de/kunstmuseen
Owner:
Town of Krefeld
Opening times:
Tuesdays to Sundays from 11 a.m. until 5 p.m.
Admission Prices:
Admission to the gardens is free
Museums € 4.00
Cultural Programme and Exhibitions:
Current information on the cultural programme can be found on the website: www.krefeld.de/kunstmuseen
Customer Services:
- Restaurant/Café: No
- WC: In the museum
- Parking: Available nearby
- General map and further information on the park: Yes
- Signs in park and on plants: No
- Benches in park: Yes
- Average length of stay: 30 minutes
- Accessibility: Visitors with limited mobility will require assistance on the paths.
Mit dem Laden der Karte akzeptieren Sie die Datenschutzerklärung von Google.
Mehr erfahren
