Op de Lousberg bij Aken ontstond vanaf 1807 een van de eerste door burgers in plaats van door de adel geïnitieerde openbare parken van Europa. De ongewone locatie hoog boven het huidige Drielandenpunt biedt een wijds uitzicht op de stad Aken en een deel van de Nederlandse en Belgische grensregio’s. De realisatie van dit park voor de burgers is te danken aan een comité dat werd opgericht om de stad te verfraaien.
Toen na 1794 onder het bewind van Napoleon de eerste opmeting van het Rijnland plaatsvond, maakten de Franse ingenieurs onder leiding van Jean Joseph Tranchot gebruik van een meetpunt op de Lousberg. Dit punt wordt nog altijd gemarkeerd door de Tranchot-obelisk uit 1807.
Tuinbouwdirecteur Maximilian Friedrich Weyhe uit Düsseldorf was verantwoordelijk voor het ontwerp van het Lousbergpark. Hij ontwierp een ‘gechoreografeerd’ landschapspark met zichtassen die de blik in een bepaalde richting leiden.
Op de berghelling werd het belvédère gerealiseerd. Dit werd echter tijdens de Tweede Wereldoorlog verwoest en nu zijn restanten van zuilen de enige overgebleven herinneringen hieraan.
Op de top van de Lousberg werd een ronde tempel (‘monopteros’) gebouwd, maar ook deze overleefde de oorlog niet. In plaats daarvan staat hier nu een watertoren, die inmiddels verbouwd is en voorzien is van een draaimechanisme. De gasten van het café/restaurant in de ‘Drehturm’ (draaiende toren) genieten hierdoor van een steeds veranderend panorama.
De Lousberg heeft in de loop van de eeuwen het karakter gekregen van een bospark. Met name in de herfst maken de sprekende kleuren van de beuken-, linden- en esdoornlanen veel indruk.
Op de Lousberg bij Aken ontstond vanaf 1807 een van de eerste door burgers in plaats van door de adel geïnitieerde openbare parken van Europa. De ongewone locatie hoog boven het huidige Drielandenpunt biedt een wijds uitzicht op de stad Aken en een deel van de Nederlandse en Belgische grensregio’s.
Vanuit geologisch opzicht is de Lousberg een ongewone verschijning: het is een zandberg met steile hellingen en een bijna vijf meter dikke kalklaag die de berg tot de dag van vandaag tegen snelle erosie beschermt.
De eerste plannen om op de Lousberg een park met een uitkijkpunt aan te leggen, dateren van de tijd van de Franse overheersing tussen 1794 en 1814. Aken moest als oude keizerstad en als hoofdstad van het departement Roer op gepaste wijze uitgebouwd worden. Onder Napoleon I begon een stedenbouwkundige reconstructie met als eerste fase het aanleggen van promenades op de buitenste stadsmuren. Daarvoor werd Maximilian Friedrich Weyhe uit Düsseldorf aangetrokken. Hij betrok al snel buiten de stad gelegen gedeelten, zoals de Lousberg, in zijn plannen.
In 1807 begon men met het omvormen van de grotendeels onbeboste, zanderige Lousberg tot bospark. Er werden kosten noch moeite gespaard om eerst naaldbomen, met name dennen, als pioniersbomen, en op de vochtigere noordoostelijke kant ook beuken, aan te planten. Later werden hier nog allerlei inheemse bomen en heesters aan toegevoegd.
Op de zuidoostelijke helling van de berg werd met ondersteuning van welgestelde burgers, het ‘verfraaiingscomité’ en de stad zelf, het belvédère, een sociëteitsgebouw met uitkijkterras, gebouwd.
Een ander bouwwerk uit deze tijd is de Tranchot-obelisk, die is opgericht ter ere van Jean Joseph Tranchot, die de eerste nauwkeurige landmetingen voor deze regio uitvoerde. De obelisk markeert een meetpunt waarvan Tranchot gebruikmaakte.
Nadat de Pruisen de heerschappij over het Rijnland overnamen, ging men verder met het plan om op de Lousberg een stadspark aan te leggen. Wederom werd M.F. Weyhe hiervoor ingeschakeld. Hij ontwierp een tuinontwerp waarin de bezoekers als in een ‘choreografie’ langs zorgvuldig aangelegde paden en uitkijkpunten werden geleid.
Weyhe wilde bij de bezoekers aan het bospark een spanning opbouwen die moest culmineren in het weidse uitzicht vanaf de bergtop. Zorgvuldig geconstrueerde zichtassen zorgden steeds weer voor een andere blik op de verschillende bouwwerken in het park. De meeste van deze assen bevonden zich in de buurt van een monopteros, een ronde tempel op een kunstmatig heuveltje op het bergplateau. Deze tempel was al in de Franse tijd door Jean Baptist Simar ontworpen en werd door Weyhe als rust- en uitkijkpunt voor bezoekers in zijn ontwerp opgenomen. Deze in 1815/16 gebouwde tempel werd in de Tweede Wereldoorlog vernield. Nu bevindt zich hier een watertoren.
Het belvédère, dat geruime tijd een populaire bestemming en een geliefd ontmoetingspunt was voor Akense bad- en kuurgasten en de meer welgestelde burgers, wist evenals de monopteros de Tweede Wereldoorlog niet te overleven. Vandaag de dag herinneren alleen nog maar enkele zuilen aan dit bouwwerk.
In de periode 1882 tot 1907 werd ook de naastgelegen, kleine Salvatorberg met de Salvatorkapel in het park opgenomen. Rond 1900 viel de Lousberg enige tijd onder het regionale bosbeheer. Deze instantie wilde het bos een meer ‘geordend’ gebruik geven en kapte een aantal bomen. Na klachten van burgers nam de gemeenteafdeling die verantwoordelijk was voor parken en plantsoenen dit gebied weer onder haar hoede. Tegelijkertijd werd het laagst gelegen zuidwestelijke deel van de berg ontwikkeld en als gewilde bouwgrond aan de rijkere middenklasse van Aken verkocht.
In het park zelf werd in 1907 een nieuw gebouw geplaatst, het ‘Kersten’schen Pavillon’. Dit is een ontwerp van de architect Johann Joseph Couven, dat in 1740 aan de Annuntiatenbach-straat werd gebouwd voor de meesterverver Nicolaus Mantels. Het historisch waardevolle object werd door de stad Aken voor afbraak behouden door het op de Lousberg ter hoogte van het belvédère opnieuw op te bouwen. Het paviljoen dient nu als woonhuis.
Bij gelegenheid van de bouw van de watertoren en een draaiend restaurant daarin aan het eind van de jaren zestig van de twintigste eeuw werd er een weg naar het bergplateau aangelegd, waardoor de berg ook voor auto’s ontsloten werd, maar nog altijd kan men via mooie voetpaden prachtig over de hellingen wandelen.
Address:
Waldpark Lousberg
52070 Aachen, NRW
www.aachen.de
Town of Aachen
Opening Times:
The park is open all year round
Prices:
There is no admission fee.
Cultural Programme and Exhibitions:
No
Visitor Information:
- Restaurant/Café: In the old water tower/rotating tower
- WC: In the café
- Parking: At the bottom of the Lousberg in Kupferstraße and at the rotating café
- Signs in park and on plants: No
- Benches in park: Yes
- Average Length of Stay: 2 hours
- General map and further information on the park can be found on the website: www.aachen.de
Accessibility:
The main paths are not always suitable for visitors with limited mobility due to the steep slopes.
U bekijkt momenteel inhoud van een plaatshouder van Google Maps. Klik op de knop hieronder om de volledige inhoud te bekijken. Houd er rekening mee dat u op deze manier gegevens deelt met providers van derden.
Meer informatie
