De Gehölzgarten Ripshorst is ontworpen door landschapsarchitecten Lohhaus + Diekmann en toont de verbreiding van boomsoorten afgezet tegen de geologische geschiedenis. Tijdens een ontdekkingstocht vanaf het ‘Tertiair’ tot de moderne ‘cultuurbossen’ leert de bezoeker ongewone schoonheden kennen, zoals de tulpenboom met zijn fraaie bloemen en de amberboom met zijn prachtige herfstkleuren.
Een gedurfde boogbrugconstructie van stalen buizen, ontworpen door prof. dr. Schlaich uit Stuttgart, overspant het Rijn-Hernekanaal en verbindt de Gehölzgarten met de fietsroute door het Emscher landschapspark.
Het Ruderalpark Frintrop (Gleispark Fintrop) grenst ten zuiden aan de Gehölzgarten Ripshorst. Hier ontwikkelde zich op een voormalig rangeerterrein nieuwe vegetatie doordat sterke pioniersplanten zich hier vestigden.
Ten oosten van Gehölzgarten Ripshorst ontstond het ‘Klärpark Läppkes Mühlenbach’ op het terrein van de voormalige zuiveringsinstallatie ‘Läppkes Mühlenbach’, naar een ontwerp van landschapsarchitecten Heimer + Herbstreit. De Emschergenossenschaft is er als opdrachtgever in geslaagd de bepalende industriecultuur op betekenisvolle wijze in een nieuw, landschapsvormend vervolggebruik te integreren.
In de gebouwen van de voormalige boerderij Haus Ripshorst is sinds 1999 het bezoekerscentrum van het Emscher landschapspark gehuisvest.
Tussen kolenmijnen, hoogovens, walserijen en de verkeersaders van de zware industrie is een kleine idylle, een overblijfsel van het pre-industriële culturele landschap, meer dan een eeuw lang bewaard gebleven. Middenin de sterk geïndustrialiseerde kernzone van het Ruhrgebied ligt rond Haus Ripshorst een ca. 40 hectare groot gebied, dat tot voor kort voor landbouw werd gebruikt.
Meer dan een eeuw lang was het gebied eigendom van grootindustriëlen tot het begin jaren 90 van de twintigste eeuw door het toenmalige Kommunalverband Ruhrgebiet (samenwerkingsverband van gemeenten in het Ruhrgebied) werd aangekocht en in het Emscher landschapspark geïntegreerd kon worden.
Als een van de eerste projecten van de Internationale Bauaustellung (IBA) Emscher Park werd tussen 1989 en 1999 de voormalige boerderij Haus Ripshorst omgevormd tot informatiecentrum voor het Emscher landschapspark met een multimediatentoonstelling en werd hier de Gehölzgarten Ripshorst aangelegd.
De informatie die hier onder andere over de industriële natuur wordt aangeboden, maakt van Haus Ripshorst een ideaal uitgangspunt voor bezoekers van de nabijgelegen parken ‘Gleispark Frintrop’ en ‘Klärpark Läppkes Mühlenbach’.
De Gehölzgarten Ripshorst is ontworpen door landschapsarchitecten Irene Lohhaus en Martin Diekmann. Hun doel was niet een volledig aangelegd landschapspark te ontwikkelen, maar juist het karakter van het pre-industriële cultuurlandschap grotendeels te behouden. Akkers zijn hier omgevormd tot grote grasvlaktes.
Een zorgvuldig langs de rand van het bebouwde areaal geplante band van bomen en struiken illustreert de ontwikkelingsgeschiedenis van bomen en struiken vanaf de periode voor de ijstijd tot de gecultiveerde voedingsgewassen die we nu kennen en biedt bezoekers de gelegenheid om de bomen en planten, hun vormen, kleuren en vruchten, hun herkomst en hun betekenis voor de mens te ontdekken.
Deze Gehölzgarten is via een hoofdroute te verkennen. Wie deze hoofdroute van west naar oost volgt, passeert achtereenvolgens de volgende gebieden:
Gebied I met het Tertiairbos, dat de diversiteit van bomen en struiken (ca. 150 verschillende soorten bomen en struiken) in Midden-Europa in het Tertiair laat zien
Gebied II dat het pioniersstadium van het tijdperk na de ijstijd tot de herbebossing van Midden-Europa toont. De hier aangeplante bomen gelden tot op vandaag als pioniersbomen (de ‘eerste bewoners’) voor extreme locaties, zoals bijvoorbeeld steenbergen of braakliggende industrie- en bedrijfsterreinen.
Gebied III laat de individuele ontwikkelingsstadia tot de herbebossing na de laatste ijstijd zien. Deze ontwikkeling is een dynamisch proces dat wordt bepaald door de terrein- en klimatologische omstandigheden, die leiden tot specifieke vegetatie in verschillende gebieden. Deze voorbeelden laten de verschillende stadia van bosontwikkeling in Midden-Europa tot aan het beukenbos zien.
In Gebied IV is cultuurbos aangeplant. Dit bestaat uit bomen die de mens door selectie en kweken, maar ook door importeren uit andere landen, in zijn voordeel heeft veredeld.
Tijdens een ontdekkingstocht vanaf het ‘Tertiair’ via de herbebossing tot de moderne ‘cultuurbossen’ kan de bezoeker in de Gehölzgarten Ripshorst kennismaken met bijzondere schoonheden als de keizersboom, de tulpenboom met zijn opvallende bloemen en de amberboom en de tupeloboom met hun prachtige herfstkleuren, de slangenesdoorn met zijn interessante schors, diverse sierappels en de prachtige tooi van andere fruitbomen.
Een gedurfde boogbrugconstructie van stalen buizen ontworpen door prof. dr. Schlaich overspant het Rijn-Hernekanaal en verbindt de Gehölzgarten Ripshorst met de fietsroute door het Emscher park.
Bezoekers die de Gehölzgarten Ripshorst in zuidelijke richting verlaten, kunnen via een van de vele toegangspunten aan de Ripshorster Straße het ‘Gleispark Frintrop’ binnengaan.
Het ‘Gleispark Frintrop’ is een van zestien verschillende bezienswaardigheden op de Route Industrienatur (route van de industriële natuur). Industriële natuur verwijst naar de flora en fauna die zich op voormalige industriële locaties heeft ontwikkeld. Het industriële gebruik heeft de leefomstandigheden van dergelijke locaties fundamenteel veranderd. De diversiteit aan locaties varieert van woestijnachtig aandoende slakkenvelden tot prachtige bossen die aan een dichtbegroeide jungle doen denken. Men vindt hier kleurrijke bloemenzeeën en grillige solitaire vormen.
Toen in de jaren 60 van de vorige eeuw het gebruik van het rangeerterrein Essen-Frintrop werd gestaakt, had lading die uit goederenwagons was weggelekt, zoals steenkool, kalk en ijzererts, maar vooral ook het grind dat gebruikt werd voor de spoorlijn, de bodem en daarmee de waterhuishouding en het microklimaat van het 25 hectare grote gebied volledig veranderd.
Er ontwikkelde zich hier nieuwe vegetatie, te beginnen met resistente pioniersplanten, van basterdwederik en geel walstro tot vlinderstruiken en berkenbosjes in een groot aantal parallelle stroken langs de voormalige spoorlijn.
Op basis van de ontwerpen van het bureau Davids, Terfrüchte + Partner is het gebied nu zorgvuldig ontsloten. Landschapsarchitectuuraccenten smelten samen met de contouren van voormalige spoorwegen en de dynamiek van de natuur.
Het uitgebreide netwerk van paden en wegen in de Gehölzgarten Ripshorst verbindt het terrein van het ‘Gleispark Frintrop’ met de in het oosten ervan aangrenzende voormalige waterzuivering ‘Läppkes Mühlenbach’ van de Emschergenossenschaft.
Ooit was dit een technische faciliteit met de sobere uitstraling van de jaren 50, maar tegenwoordig fungeert het terrein van de waterzuivering na de omvorming door de landschapsarchitecten Heimer + Herbstreit als openbaar park. In het hart van het park presenteert de voormalige ronde bezinktank zich nu als waterlelievijver met typische oevervegetatie. Japanse sierkersen markeren de ingangen van het waterzuiveringspark en de overgangen naar de aangrenzende Gehölzgarten. Binnenin het park accentueren rode paardenkastanjes de hoofdpleinen. De bedrijfsgebouwen zijn omgevormd tot een architectonisch aantrekkelijk gebouwencomplex waarin het Garten- und Landschaftsbauverband NRW is gehuisvest.
De voormalige vergistingstoren is getransformeerd tot een kunstwerk dat, samen met een mystieke klankeninstallatie, een geslaagde interpretatie van natuur en industrie laat zien en horen.
Informatiecentrum Emscher Landschaftspark
Haus Ripshorst
Ripshorster Straße 306
46117 Oberhausen, Duitsland
Eigenaar:
Regionalverband Ruhr – RVR Ruhr-Grün
Openingstijden:
Het hele jaar door open
Informatiecentrum Emscher Landschaftspark – Haus Ripshorst:
dinsdag t/m donderdag van 10.00 tot 17.00 uur.
Rondleidingen op aanvraag
Prijzen:
Gratis toegang tot het park en het bezoekerscentrum.
Cultuurprogramma en exposities:
Actuele informatie over het cultuurprogramma vindt u op de website www.rvr-online.de
Toeristische informatie:
- Wc: In het informatiecentrum
- Parkeren: Gratis parkeerplaats voor het informatiecentrum
- Overzichtskaart en verdere informatie over het park zijn te vinden in het informatiecentrum.
- Toegang voor mindervaliden: Alleen de hoofdwegen zijn toegankelijk voor mensen met een mobiliteitsbeperking.
- Programma voor kinderen: Ja