Kunstenaarstuin Ulrich Rückriem

Het Kulturzentrum Sinsteden van Rhein-Kreis Neuss bestaat uit twee collecties die niet meer van elkaar zouden kunnen verschillen: de hallen met de sculpturen van Ulrich Rückriem en het landbouwmuseum met een buitenterrein van vijf hectare. Op het terrein zijn verschillende landschapsinrichtingselementen te zien, waarin kunst en landbouw een fraaie synthese met elkaar aangaan.

Ulrich Rückriem is al sinds zijn begindagen als beeldhouwer bezig met hoe beelden zowel in gebouwen als buiten een bestemming kunnen hebben. In lijn met zijn opvatting voor kunst in een gebouw, legt hij een relatie tussen een sculptuur voor buiten en de omgeving ervan: een bouwwerk, een plein of een landschap. In tegenstelling tot het soms neutrale decor binnen zoekt Rückriem bij zijn installaties buiten de bewuste dialoog met de natuur en creëert hij een gelijkwaardige relatie.

Begin jaren 80 van de twintigste eeuw begon Rückriem zich in het kader van zijn installaties en op zijn zoektocht naar nieuwe mogelijkheden bezig te houden met tuinkunst en landschapsinrichting. Hierop volgden de eerste pogingen om zijn sculpturen in een bepaald landschap in te passen. Het eerste grote project was het beeldenpark bij de oude kolenmijn Zeche Zollverein in Essen, waarna hij nooit gerealiseerde plannen maakte voor Turijn 1995/6 en Parijs 1996/7. Verdere projecten volgden.

Het middelpunt van het formele, symmetrisch aangelegde gedeelte van het complex is een grasvlakte die wordt omzoomd door beukenhagen en perken waarin bomen, klimop en laurier zijn aangeplant. Rückriem wilde hier bewust geen bloemen of bloeiende heesters die kleur gebracht zouden hebben. Parallel aan de hallen en deze beplanting zijn twee paden aangelegd die haaks op elkaar uitkomen. Naast het pad vanaf de kleinere hal naar de rest van het complex staan twee beelden tegenover elkaar. Het terrein daarachter is iets opgehoogd en leidt de blik naar het derde beeld dat op enige afstand staat. Twee rijen fruitbomen langs het pad vormen tegelijkertijd een verbinding met het beeld en vormen het sluitstuk voor de compositie. Een beukenhaag achter het derde beeld vormt de ruimtelijke begrenzing. Als contrast met het formele, symmetrische gedeelte is op een ander perceel een bosrand aangelegd, met een groot grasveld in het midden. Hier vinden in de zomermaanden evenementen plaats.

Voor de hal van het landbouwmuseum is het derde gedeelte aangelegd, de fruitweide. De bomen zijn, op wens van Ulrich Rückriem, volgens een denkbeeldig rastersysteem geplant, waarvan de lijnen elkaar orthogonaal kruisen. Analoog aan de installatie van de stèles binnen zijn de bomen zo geplaatst dat er nooit twee bomen op één lijn in de dwars- of lengterichting staan. Hier tekent zich parallel aan zijn bekende beeldhouwwerken een ontwikkeling af waarin de sculpturen meer ingetogen worden en de omgeving een grotere betekenis krijgt, totdat, zoals hier het geval is, het beeldhouwwerk volledig in dienst staat van de landschapsinrichting.

De mogelijkheden voor de vormgeving van de gebouwen en het buitenterrein, die de Rhein-Kreis Neuss Ulrich Rückriem heeft geboden om zijn ideeën zonder al te grote beperkingen te kunnen waarmaken, vormen een reden voor de keuze voor Sinsteden. Ver verwijderd van de kunstwereld in Düsseldorf en Keulen en zonder verdere kunstenaars in zijn directe omgeving te hebben, kon Rückriem de voor hem optimale expositieruimtes bouwen en het buitenterrein voor het eerst zelf vormgeven. Maar het is niet alleen de optimale presentatie geworden van zijn werk, zoals hij zich dit al zo lang had voorgesteld en gewenst, maar ook een toevluchtsoord voor hemzelf, waarin hij de dialoog met zijn kunst kan aangaan en veel nieuwe sculpturen voor de eerste maal opgebouwd kan bekijken. Zowel bezoekers die Rückriem al lang kennen als degenen die voor het eerst met zijn kunst geconfronteerd worden, kunnen hier op ongekende wijze deelgenoot worden van de kunstvisie van Rückriem.

Kathrin Wappenschmidt

Adres: Kulturzentrum Sinsteden, Grevenbroicher Str. 29, 41569 Rommerskirchen
Email: kulturzentrumsinsteden@rhein-kreis-neuss.de
Website: Kulturzentren

Eigendom van: Rhein-Kreis Neuss

Openingstijden: dinstag t/m zon- en feestdagen 12.00 – 17.00.

Toegangsprijs: volwassenen € 4,00, kinderen € 1,50, familie € 7,00

Toeristische informatie:

• Café / Restaurant: ja
• WC: ja
• Parkeren: ja, op 100 m
• Zitbanken in het park: ja
• Gemiddelde duur van het bezoek: 1 uur
• De hoofdpaden zijn toegankelijk voor personen met een beperking.